اصول و مبانی پارچه شناسی
دراین مطلب قصد ما براین است که به معرفی انواع پارچه جنس و نوع الیاف انها و دیگر نکات مرتبط با انها بپردازیم. مطالب گفته شده برگرفته از کتاب اصول و مبانی پارچه شناسی نوشته خانم شیما مقصودلو و خانم سمیه شیخی می باشد.
مروری بر علوم الیاف:
تعریف لیف
رشته نازک بلند که نسبت طول به قطر ان بسیار زیاد است( بیشتر از ۱۰۰۰) لیف می گویند. از نقطه نظر ساختاری الیاف از زنجیرهای پلیمری بلند ساخته شده است. برای اینکه پلیمری بتواند به لیف تبدیل شود باید دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب باشد که برخی از این خواص عبارتند از:
وزن مولکولی: باید بین ۱۰۰۰۰-۲۰۰۰۰ باشد. وزن مولکولی پایین تر استحکام لازم را دارا نیست و وزن مولکولی بالاتر تبدیل شدن به سیال( ذوب یا حل شدن پلیمر قبل از ورود به رشته ساز) در هنگام ریسندگی را مختل می کند.
شکل مولکول: پلیمر باید بلند و به صورت خطی باشد و تا حد امکان گروههای جانبی در ساخنار کم باشد در این صورت است که زنجیرها امکان نزدیک شدن به هم و درگیر شدن و در نتیجه ایجاد استحکام را دارند.
کریستالی بودن: با توجه به چگونگی قرارگرفتن زنجیرهای پلیمری درون ساختار هر لیف نواحی کریستالی(منظم) شبه کریستالی و آمورف(نامنظم) وجود دارد. درصد کریستالی میزان استحکام و مقاومت میزان نواحی آمورف جذب رطوبت و رنگ را تعیین می کنند.
پیوندهای داخلی بین مولکولها: پیوند بین پلیمرها و پیوند میان زنجیرهای پلیمری مجاور هم (پیوندعرضی) میزان استحکام لیف را مشخص می کند. این پیوند به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند: واندروالس(ضعیف) ,هیدروژنی(متوسط) ,الکترووالانس یا یونی(متوسط) و کووالانس(قوی).
ارایش یافتگی: موازی بودن زنجیرهای پلیمری در راستای محور طولی لیف را ارایش یافتگی می گویند.ارایش یافتگی مناطق کریستالی را مشخص می کند در نتیجه تاثیر مستقیم بر روی استحکام دارد.
سختی زنجیر مولکولی: زنجیرهای پلیمری باید استحکام لازم برای مقاومت در برابر تغییر شکل را دارا باشند.
تعریف پلیمر: مولکولهای بسیار بزرگ (مولکولهای بزرگ از اتصال و تکرار واحدهای کوچکتری به نام مونومر تشکیل شده اند.) در واقع هر پلیمر از چند صد یا چند هزار واحد مونومر تشکیل شده اند.