بافتهای پارچه

بافتهای پارچه

نگرشی به بافتهای اصلی پارچه

در طراحی پارچه مهمترین رکن بافت شناسی است. هر منسوجی (به جز منسوجات بی بافت) بافتی مخصوص به خود را دارند که بر اساس تعداد زیر و رو رفتن نخهای تار و پود در پارچه است.رفتار فیزیکی و مکانیکی پارچه از قبیل صافی, نرمی و سختی خصوصیاتی هستند که ماهیت پارچه را نشان می دهند. ضریب اصطکاک به عنوان مشخصه سطح به کار می رود و با آن می توان درجه زبری پارچه را تعیین کرد. مهمترین و پایه ای ترین بافتهای نساجی شامل تافته, سرژه, ساتین و ریپس هستند. پارچه های تاری-پودی متداول به وسیله در هم قرار گرفتن دو مجموعه نخ عمود بر هم ساخته می شوند. نخهایی که در طول پارچه قرار گرفته اند تار Wrap or endو نخهایی که در عرض پارچه قرار گرفته اند پود Weft or picks نامیده می شوند.به تعداد نخهای تار و پود در واحد طول به ترتیب تراکم تارWrap density و تراکم پود Weft densityگفته می شود.  در هم قرار گرفتن نخهای تار و پود در پارچه های تاری- پودی به روشهای مختلفی انجام شده که آن را طرح بافت می نامند. تجعد نسبت طول نخ مصرفی به طول پارچه ای بوده که نخ می پیماید. این پارامتر بر روی کسر حجمی الیاف ضخامت پارچه و خصوصیات مکانیکی پارچه تاثیر می گذارد. ضریب پوشش کسری از مساحت پارچه بوده که توسط نخ پوشیده شده است. دانسیته سطحی پارچه و ضریب پوشش بروی استحکام کشش,ضخامت, مقاوت خمشی, پایداری ابعادی, تخلخل و مقاومت سایشی تاثیرگذار هستند.

بافت تافته

رایجترین و ساده ترین نوع بافت است که نخهای تار و پود به طور متناوب در یکدیگر درگیر می شوند. سطح پشت و رو پارچه یک شکل است. بافت تافته دارای استحکام بالایی است. اگر نخهای تار و پود از نظر ضخامت و تعداد در واحد طول یک اندازه باشند در این صورت هر دو گروه نخهای تار وپود به طور مساوی به دور هم خم می شوند. پارچه ای که با بافت تافته بافته شده باشد بیشترین استحکام را در بین پارچه ها دارا بوده چون میزان پیوستگی نخ در این نوع بافت بیشتر از سایر بافت ها است و باعث محکم تر شدن پارچه نیز می گردد. از بافت تافته برای پارچه های محکمی مانند چادر, پتو و انواع پارچه های متوسط حتی سبک نیز استفاده می شود. در این بافت می توان از نخهای رنگی مختلف, نخها با ضخامت و جنس و تاب مختلف برای تولید پارچه های متنوع استفاده نمود. پارچه های سبک نظیر وال, شیفون و ژورژت با این بافت تولید می شوند. دامنه وسیعی از بافتهای مختلف تزئینی را می توان با بافت ساده تولید کرد نظیر راه راه, چهارخانه و یا شامل نخهای رنگی- فانتزی و… .

مشتقات بافت تافته:

در بافت تافته رو بودن(موج زدن) هر نخ تار و پوددر هر طرف پارچه عدد یک است با گسترش بافت ساده در امتداد تار و یا پود و یا هر دو جهت می توان بافتهای جدید دیگری به دست اورد که به این بافتها مشتقات بافت تافته گویند که عبارتند از:

مشتق تاری بافت تافته: مشتق تاری بافت تافته به بافتی گویند که از گسترش بافت آن پارچه در جهت تار به دست آید. به بافتی که در آن هر نخ تار بروی بیش از یک نخ پود قرار گیرد به آن بافت ریب تاری یا افقی می گویند. بافت ریب تاری از گسترش بافت تافته به طور عمود حاصل می گردد. از ویژگی های بافت ریب تاری ایجاد خطوط عرضی در پارچه است. ریپس افقی تارنما است و پشت و روی پارچه را کیفیت و رنگ تار می سازد.

مشتق پودی بافت تافته: بافت ریب پودی یا طولی برعکس ریب تاری است و از گسترش بافت ساده در امتداد افقی به دست مس آید. موج زدگی نخ پود در این نوع بافت به بیش از دو نخ می رسد به طوری که هر نخ پود می تواند بر رو یا زیر دو الی چند نخ تار عبور کند. پارچه ای که بافت ریب پودی داشته باشد دارای خطوط طولی است. عرض هر راه طولی بستگی به نوع بافت با عرض راههای طولی دیگر می تواند مساوی و یا نامساوی باشد. این پارچه پود نما است. از انواع دیگر بافت تافته می توان به بافت ریپس افقی مرکب, ریپس طولی مورب, ریپس مورب مرکب اشاره کرد.

بافت سرژه:

برای به وجود اوردن خطوط مایل در پارچه روشهای مختلفی وجود دارد. در بافت سرژه بدین ترتیب عمل می شود که اگر علامتی در روی تار اول قرار داده شد همان علامت در روی تار دوم تکرار می شود با این تفاوت که نقطه شروع آن روی پود بعدی است و نخهای بعدی نیز به همین ترتیب نسبت به نخ ماقبل خواهد بودو یا به عبارتی دیگر حرکت نقطه پیوستگی یک و به طرف بالا است. بافت سرژه را باید بر روی بیش از دونخ اجرا نمود. تعداد نخهای تار و پود در یک سرژه منظم مساوی است و جهت خطوط مایل در پارچه می توانند از راست به چپ و یا برعکس باشد, جهت حطوط در پشت پارچه همیشه برعکس خطوط روی پارچه است و همچنین موج زدگی نخهای تار و پود در روی پارچه با موج زدگی نخهای تار و پود در پشت پارچه مطابقت دارد یعنی اگر در روی پارچه موج زدگی تار بیشتر باشد در پشت پارچه به همان اندازه موج زدگی پود دیده می شود.دارای خطهایی است که با سطح افق زاویه می سازد و در پشت و روی پارچه ظاهر می شود برای بافت پارچه های پشمی و فاستونی کاربرد دارد. بافت سرژه به نسبت بافت تافته با در نظر گرفتن ویژگی های ساختاری مشابه دارای نخهای شناور بلندتر, بافت رفتگی کمتر و ساختار بازتری هستند. کوچکترین تکرار بافت سرژه در جهت تار و پود ۳ است. ساختار سرژه متنوع بوده ولی کاربرد فنی آنها محدود به بافتهای سرژه ساد می شود. از مشتقات بافت سرژه می توان به بافت گاباردین, بافت جناغی, بافت سرژه قوسی و بافت سرژه ترکیبی اشاره نمود.